ភ្នំពេញ៖ ចាប់តាំងពីមានសង្គមមនុស្សនៅលើភពផែនដីមក ជំនឿបែបព្រលឹងនិយម ដែលជឿថាអ្វីៗទាំងអស់នៅក្នុងធម្មជាតិ ដូចជា ទឹក ដី ភ្លើង ខ្យល់ ព្រះអាទិត្យ ព្រះច័ន្ទ, វត្ថុធម្មជាតិផ្សេងៗ។ល។ សុទ្ធតែមានវិញ្ញាណ មានព្រលឹង ឬ ជំនឿបែបអធិធម្មជាតិ ដែលជឿថា មានតួអង្គអស្ចារ្យប្រកបដោយអំណាចឥតព្រំដែន មានមហិទ្ធិឫទ្ធិ ដូចជា អាទិទេព ទេវតា អារក្ស អ្នកតា...អាចគ្រប់គ្រងនិងកំណត់វាសនារបស់មនុស្ស សត្វ និង អ្វីៗទាំងអស់នៅលើចក្រវានេះ ក៏មានកំណើតចាប់ពីពេលនោះដែរ។ ជំនឿទាំងនេះត្រូវបានអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រនិងអ្នកទស្សនវិជ្ជាសន្មតហៅថា «ជំនឿមិនសមហេតុផល»។ មនុស្សជំនាន់ដើមស្ទើរតែទាំងអស់បានធ្វើការសម្រេចចិត្តនិងការប្រព្រឹត្តផ្អែកលើជំនឿនេះ បើទោះបីជាមានលទ្ធផលយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏ពួកគេសុខចិត្តទទួលយកដែរ ពីព្រោះតែការយល់ឃើញរបស់ពួកគេនៅសម័យនោះនៅមានកម្រិតទាប ឯរបកគំហើញនិងការបង្កើតថ្មីខាងវិទ្យាសាស្ត្រក៏មិនទាន់មានកម្រិតខ្ពស់ដែលអាចជួយពន្យល់រឿងនេះបានច្បាស់លាស់ និង មិនអាចជួយដោះស្រាយបញ្ហារបស់មនុស្សបានច្រើនដែរ។
ឆ្លងកាត់រយៈពេលជាច្រើនសម័យកាលជាបន្តបន្ទាប់ រហូតមកទល់នឹងបច្ចុប្បន្ននេះ សង្គមមនុស្សមានការអភិវឌ្ឍស្ទើរគ្រប់វិស័យ ទាំងការគិត ការពិចារណា ការវិភាគ និង វាយតម្លៃតាមបែបទស្សនវិជ្ជា, ការចងក្រងទ្រឹស្តីនិងរូបមន្តបែបវិទ្យាសាស្ត្រ ទាំងរបកគំហើញនិងការបង្កើតថ្មីខាងវិទ្យាសាស្ត្រជាច្រើនទៀត សម្រាប់បំពេញតម្រូវការ សេចក្ដីប្រាថ្នា និង សម្រាប់ដោះស្រាយបញ្ហារបស់មនុស្ស។ ទោះបីជាយ៉ាងនេះក៏ដោយ ក៏ចំណេះដឹងថ្មីទាំងអស់នោះមិនបានជ្រាបចូលទៅក្នុងស្មារតីរបស់មនុស្សគ្រប់រូបស្មើៗគ្នានោះទេ។ លើសពីនេះទៅទៀត ចំណេះដឹងថ្មីទាំងអស់នោះក៏មិនអាចដោះស្រាយបញ្ហារបស់មនុស្សបានទាំងអស់ដែរ។ ឯវិទ្យាសាស្ត្រវិញ ក៏មិនអាចជីកកកាយនិងលាតត្រដាងរាល់អាថ៌កំបាំង មិនអាចបកស្រាយបានរាល់ចម្ងល់របស់មនុស្ស និង មិនអាចរួចំណែកដោះស្រាយបានរាល់បញ្ហារបស់មនុស្សបានដែរ។ កត្តាមូលដ្ឋាននេះហើយដែលជំរុញឱ្យមនុស្សមួយចំនួននៅតែខ្វះចំណេះដឹង, សង្គមមនុស្សនៅតែមានបញ្ហា ជួបការលំបាក មានចម្ងល់មិនអាចដោះស្រាយបាន និង បន្តជឿលើជំនឿមិនសមហេតុផល ឬ អបិយជំនឿទាំងនេះ។
មានហេតុផលមួយចំនួននៅពីក្រោយការបន្តជឿលើជំនឿមិនសមហេតុផលនេះ ដូចជា៖ ទី១ ការមិនយល់អំពីដំណើរធម្មជាតិ, ការវិវត្តរបស់ធម្មជាតិនិងបាតុភូតធម្មជាតិ, ទី២ ការមិនយល់ពីធម្មជាតិរបស់មនុស្ស មិនយល់ពីអន្តរកម្មសង្គម, ក្រឹត្យក្រមសង្គម, ល្បិចសង្គម, បញ្ហានៃជីវិតសង្គម និង បញ្ហានៃជីវិតបុគ្គល...ទី៣ មិនយល់ពីទំនាក់ទំនងរវាងហេតុនិងផលនៅក្នុងធម្មជាតិនិងក្នុងសង្គមមនុស្ស, ទី៤ ក្នុងករណីខ្លះ ទាំងបុគ្គលនិងសង្គម នៅតែបន្តជួបបញ្ហាស្មុគស្មាញមិនអាចយល់បាននិង មិនទាន់អាចដោះស្រាយបាន និង ទី៥ មិនយល់ពីរបៀបដោះស្រាយបបញ្ហាដែលបង្កឡើងដោយធម្មជាតិនិងមនុស្ស។
យោងតាមការពិនិត្យ ការអង្កេត និង ការវិភាគគេអាចនិយាយបានថា ជាទូទៅ អ្នកដែលនៅបន្តជឿលើជំនឿមិនសមហេតុផល អាចជាក្រុមមនុស្សដូចខាងក្រោម៖
ទី១ ក្រុមមនុស្សដែលមានបញ្ហាច្រើននៅក្នុងជីវិត ដូចជា ជីវភាពក្រីក្រ, មានជំងឺរ៉ាំរ៉ៃ, មិនចុះសម្រុងក្នុងគ្រួសារ, បរាជ័យក្នុងស្នេហា, បរាជ័យផ្ទួនៗក្នុងការងារឬក្នុងការប្រកួតប្រជែង និង ជួបវិបត្តិផ្សេងៗទៀតជាបន្តបន្ទាប់ ហើយមិនអាចជួយខ្លួនឯងបាន។
ទី២ ក្រុមមនុស្សដែលមានចំណេះដឹងទាប ខ្វះការពិចារណា និង ការវិភាគបែបទស្សនវិជ្ជា។
ទី៣ ក្រុមមនុស្សដែលរស់នៅក្នុងមជ្ឍដ្ឋានសង្គមមិនទាន់រីកចម្រើន ដែលប្រជាជនភាគច្រើនមានចំណេះដឹងទាប, រស់នៅបែបបុរាណ ដែលពោរពេញដោយការភ័យខ្លាច, ភាពងាយជឿ, រស់នៅផ្អែកលើព្រេងវាសនា, ព្រហ្មលិខិត, ការបន់ស្រន់, ការសែនព្រេន,ការទស្សន៍ទាយ...។
ទី៤ ក្រុមមនុស្សដែលទទួលបានព័ត៌មានតិចតួច ពីព្រោះតែពួកគេមិនចូលចិត្តការអាន ការស្ដាប់ ការទស្សនាព័ត៌មានឬហេតុការណ៍ផ្សេងៗ...«ពួកគេរស់នៅដូចកង្កែបក្នុងអណ្ដូង»។
ទី៥ ក្រុមអ្នកជំនួញ អ្នកមាន អ្នកនយោបាយ អ្នកមានដំណែងខ្ពស់ និង មនុស្សមួយចំនួនដែលមានចំណេះដឹងទាប តែពួកគេជាអ្នកទទួលបានជោគជ័យធំធេងនិងផ្ទួនៗពីអាជីពរបស់ពួកគេ ដែលធ្វើឱ្យពួកគេស្ទើរតែលែងជឿលើសមត្ថភាពខ្លួនឯងថា អាចទទួលបានជ័យជំនេះដូច្នេះ ហេតុផលនេះហើយដែលធ្វើឱ្យពួកគេបែរមកជឿលើជំនឿមិនសមហេតុផលទៅវិញ ដោយសន្មតថា អ្វីៗដែលពួកគេទទួលបានគឺមកពីព្រហ្មលិខិត។
ពីព្រោះតែទាំងអស់នេះហើយ ទើបគេសង្កេតឃើញជំនឿមិនសមហេតុផល នៅតែបន្តមានអត្ថិភាពក្នុងសង្គមមនុស្សទូទៅ រួមទាំងសង្គមខ្មែរដែរ។ ជាក់ស្ដែង ក្នុងរយៈពេលកន្លងមកនិងក្នុងរយៈពេលថ្មីៗនេះ យើងសង្កេតឃើញលេចឡើងនូវជនខិលខូចមួយចំនួន ដូចជា ករណី ធាន វុទ្ធី ក្នុងខេត្តកណ្ដាល ដែលតាំងខ្លួន ជាព្រះសិអារ្យមេត្រី, ករណី នេត ខៃ ចៅអធិការវត្តស្រះចក រាជធានីភ្នំពេញ តាំងខ្លួនជាគ្រូស្រោចទឹកស័ក្ដសិទ្ធិ ដោយលួយថតរូបអាក្រាតរបស់អ្នកមកស្រោចទឹក, ករណី ជួន សំអាត នៅកំពង់ធំ ដែលតាំងខ្លួនជាគ្រូព្យាបាលជំងឺស័ក្ដសិទ្ធិតាមរយៈការព្យាបាលដោយបន្លំរួមភេទជាមួយអ្នកជំងឺ...និង នៅមានរឿងរ៉ាងបោកប្រាសបែបអបិយជំនឿជាច្រើនទៀត។
«ដរាបណា នៅមានអ្នកជឿលើជំនឿមិនសមហេតុផល ដរាបនោះ ជំនឿនេះនៅតែមានអត្ថិភាពក្នុងសង្គមនុស្ស»។ ដូចគ្នាដែរ «ដរាបណា នៅតែមានមនុស្សដែលងាយឱ្យគេបោកប្រាស ដរាបនោះ នៅតែមានជនបោកប្រាស»។ ដូច្នេះ ដំណោះស្រាយ គឺយើងត្រូវរួមគ្នាលុបបំបាត់អ្នកបោកប្រាសផង និង ជួយធ្វើយ៉ាងណាដើម្បីកុំឱ្យប្រជាជនងាយក្លាយទៅជាកម្មវត្ថុនៃការបោកប្រាសរបស់ជនខិលខូចផងដែរ។ វិធីមួយក្នុងចំណោមវិធីដទៃទៀត គឺសូមឱ្យប្រជាជនខ្មែរ កុំងាយជឿលើអ្វីមួយដែលមិនសមហេតុផល មិនច្បាស់លាស់ ឬ គ្មានមូលដ្ឋានរឹងមាំ ដូចជា ជំនឿមិនសមហេតុផល ឬ អបិយជំនឿ ជាដើម៕ ដោយ thmeythmey.com